Galaxy ชี้จุดตาย! Bitcoin เสี่ยงเป็นเครือข่ายร้างหลังค่าธรรมเนียมร่วงยับ?

Bitcoin (BTC) ในอนาคตอาจน่ากังวล? Galaxy Digital ส่งสัญญาณเตือน โดยชี้ว่าเครือข่ายกำลังเผชิญความเสี่ยงที่จะกลายเป็น “Settlement Layer ที่ไม่มีอะไรให้ Settlement” หรือเครือข่ายสำหรับทำธุรกรรมที่ไม่มีธุรกรรมเกิดขึ้นจริง เนื่องจากตลาดค่าธรรมเนียมที่อ่อนตัวลงอย่างมากหลังเหตุการณ์ Halving ในปี 2024 ประกอบกับการใช้งานบนเชนที่ลดน้อยลงอย่างน่าใจหาย ซึ่งสถานการณ์นี้กำลังสร้างคำถามใหญ่หลวงต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจในระยะยาวของ BTC

วิเคราะห์สาเหตุ: ทำไมค่าธรรมเนียม BTC ถึงร่วงหนัก?

รายงานจาก Galaxy Digital บริษัทวิเคราะห์การลงทุนชื่อดัง เปิดเผยว่าค่าธรรมเนียมเฉลี่ยรายวันของ BTC ได้ลดลงมากกว่า 80% นับตั้งแต่เดือนเมษายน 2024 เป็นต้นมา

สาเหตุหลักมาจากการซบเซาของกิจกรรมที่ไม่ใช่การเงินโดยตรงอย่าง Ordinals และ Runes ซึ่งเคยเป็นตัวขับเคลื่อนให้เกิดการแข่งขันแย่งชิงพื้นที่ในบล็อกอย่างดุเดือด

ดังนั้น เมื่อความต้องการในส่วนนี้ลดลง ส่งผลให้ Mempool หรือคิวที่รอการยืนยันธุรกรรมเบาบางลงอย่างเห็นได้ชัด โดยข้อมูลล่าสุดชี้ว่าเกือบ 15% ของบล็อกทั้งหมดที่ถูกสร้างขึ้นมานั้นแทบไม่มีค่าธรรมเนียมเลย (เป็น Free Blocks)

แม้จะเป็นข่าวดีสำหรับผู้ใช้งานที่ต้องการส่ง BTC ในราคาถูก แต่กลับเป็นสัญญาณอันตรายสำหรับเหล่านักขุดที่พึ่งพารายได้จากค่าธรรมเนียมเพื่อความอยู่รอดและความปลอดภัยของเครือข่ายนั่นเอง

อีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้การใช้งานบนเชนของ BTC ลดลง คือการย้ายกิจกรรมไปยังแพลตฟอร์มอื่น กองทุน Spot Bitcoin ETF ได้ดูดซับอุปทาน BTC ไปแล้วกว่า 1.3 ล้านเหรียญ ซึ่งเหรียญเหล่านี้แทบไม่มีการเคลื่อนไหวบนเชนเลย ทำให้ความต้องการทำธุรกรรมลดลงไปโดยปริยาย

ในขณะเดียวกัน กิจกรรมเก็งกำไรยอดนิยมอย่าง NFT และ Meme Coin ก็ได้ย้ายฐานไปยังเครือข่ายทางเลือกที่เร็วกว่าและถูกกว่าอย่าง Solana ซึ่งมอบประสบการณ์ที่ราบรื่นกว่าสภาพแวดล้อมที่ค่อนข้างจำกัดของ BTC

การเคลื่อนย้ายนี้ทำให้ธุรกรรมที่เคยแข่งขันกันเพื่อเข้าบล็อกของ BTC หายไป และส่งผลกระทบโดยตรงต่อรายได้ค่าธรรมเนียมของนักขุดนั่นเอง

ความเสี่ยงระยะยาว: Bitcoin เสี่ยงเป็น “เครือข่ายร้าง” จริงหรือ?

คำเตือนที่น่ากังวลที่สุดจาก Galaxy คือความเสี่ยงที่ BTC จะกลายเป็น “Settlement Layer ที่ไม่มีกิจกรรมการชำระสะสางเพียงพอ” แนวคิดนี้หมายความว่า แม้ BTC จะถูกออกแบบมาให้เป็นเลเยอร์พื้นฐานสำหรับการทำธุรกรรมขั้นสุดท้ายที่ปลอดภัยที่สุด แต่หากกิจกรรมส่วนใหญ่ย้ายไปเกิดขึ้นนอกเชน (Off-chain) เช่น บน Exchange, แพลตฟอร์ม Custodial หรือแม้แต่บน Layer-2 และ L1 อื่นๆ ก็จะทำให้ไม่มีธุรกรรมเหลือให้มาบันทึกบนเครือข่ายหลักของ BTC ซึ่งเป็นการบ่อนทำลายโมเดลความปลอดภัยที่ BTC ออกแบบไว้ตั้งแต่ต้น

ปัญหานี้เชื่อมโยงโดยตรงกับแรงจูงใจของนักขุด หลังจากเหตุการณ์ Halving ในปี 2024 รางวัลจากการขุดบล็อกลดลงเหลือเพียง 3.125 BTC ทำให้นักขุดต้องพึ่งพารายได้จากค่าธรรมเนียมมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

ดังนั้น หากค่าธรรมเนียมเหือดแห้งไปเพราะการใช้งานบนเชนต่ำลง แรงจูงใจในการทุ่มเททรัพยากรเพื่อรักษาความปลอดภัยของเครือข่ายก็จะลดลงตามไปด้วย ซึ่งอาจสร้างช่องโหว่และความเปราะบางให้กับระบบนิเวศในระยะยาว

การเติบโตของ “Paper Bitcoin” หรือ BTC ที่ถูกถือครองและซื้อขายนอกเครือข่ายหลัก ยิ่งทำให้ปัญหานี้รุนแรงขึ้น และอนาคตของเชนก็ขึ้นอยู่กับว่าจะสามารถสร้างเหตุผลที่แท้จริงให้คนกลับมาใช้งานบนเชนได้หรือไม่

สรุป: อนาคต BTC ขึ้นอยู่กับการใช้งานจริงบนเชน

รายงานของ Galaxy Digital ถือเป็นสัญญาณเตือนที่นักลงทุน BTC ไม่ควรมองข้าม แม้ว่าสถานการณ์ค่าธรรมเนียมต่ำในปัจจุบันจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ใช้งานในระยะสั้น แต่สุขภาพและความปลอดภัยในระยะยาวของเครือข่ายขึ้นอยู่กับการสร้างรายได้จากค่าธรรมเนียมที่ยั่งยืน

การย้ายฐานของกิจกรรมไปยัง ETF และเชนทางเลือกคือความท้าทายที่แท้จริง อนาคตของ BTC จึงแขวนอยู่บนความสามารถในการสร้าง “แรงดึงดูดให้ผู้คนกลับมาใช้งานบนเชน”