Co to jest XRP?
Co to jest XRP? Kryptowaluta XRP od lat znajduje się w czołówce cyfrowych aktywów o największej kapitalizacji rynkowej. Dla wielu inwestorów stanowi symbol nowoczesnych finansów – szybkich, tanich i opartych na technologii blockchain.
W odróżnieniu od wielu kryptowalut tworzonych z myślą o spekulacji, XRP ma jasno określony cel – usprawnić przesyłanie pieniędzy na całym świecie, eliminując pośredników, opóźnienia i wysokie prowizje. Dzięki swojej infrastrukturze, znanej jako XRP Ledger (XRPL), token XRP znajduje zastosowanie nie tylko wśród użytkowników indywidualnych, ale przede wszystkim w sektorze finansowym – bankach, instytucjach płatniczych i fintechach.
W tym artykule wyjaśniamy dokładnie, co to jest XRP, jak działa jego ekosystem oraz dlaczego projekt Ripple jest uważany za jeden z najważniejszych elementów infrastruktury współczesnego rynku kryptowalut.
- W tym artykule
- W tym artykule
- Pokaż pełny przewodnik
Co to jest XRP? Podstawowa definicja
XRP to cyfrowa waluta (kryptowaluta) działająca w ramach sieci XRP Ledger, opracowanej w 2012 roku przez zespół inżynierów związanych z firmą Ripple Labs. W odróżnieniu od takich projektów jak Bitcoin czy Ethereum, XRP nie jest wydobywane metodą “miningu” – jego cała podaż została stworzona z góry, a transakcje są zatwierdzane przez sieć walidatorów, korzystających z unikalnego mechanizmu konsensusu XRPL.
Z technicznego punktu widzenia, XRP służy jako waluta pomostowa (bridge currency) – pośredniczy w wymianie między różnymi walutami fiducjarnymi lub cyfrowymi. Dzięki temu umożliwia błyskawiczne, niemal bezkosztowe transfery pieniędzy pomiędzy krajami i instytucjami finansowymi.
Cechy wyróżniające XRP:
- Czas realizacji transakcji: 3-5 sekund.
- Koszt transakcji: mniej niż 0,001 USD.
- Wydajność: do 1 500 transakcji na sekundę (TPS).
- Niski ślad węglowy – brak energochłonnego kopania.
Dzięki tym parametrom kryptowaluta XRP znalazła zastosowanie w międzynarodowych systemach płatności, gdzie szybkość i stabilność mają kluczowe znaczenie. Dla inwestorów w kryptowaluty XRP stanowi zatem nie tylko aktywo spekulacyjne, ale również token użytkowy wspierający realne zastosowania w świecie finansów.
XRP Ledger, Ripple, XRP: co to jest? Trzy pojęcia, które warto rozróżnić
Wokół projektu często panuje pewne zamieszanie – wiele osób utożsamia Ripple z XRP, a XRP Ledger traktuje jako nazwę marketingową. Tymczasem są to trzy różne, choć ściśle powiązane elementy ekosystemu. Zrozumienie ich funkcji pozwala lepiej ocenić, jak działa cała sieć i jakie ma perspektywy rozwoju.
Co to jest Ripple Labs – firma technologiczna tworząca rozwiązania dla banków
Ripple Labs (wcześniej OpenCoin) to amerykańska firma technologiczna założona w 2012 roku w San Francisco. Jej misją jest modernizacja globalnych systemów płatniczych, które wciąż w dużej mierze opierają się na przestarzałej infrastrukturze, takiej jak sieć SWIFT.
Ripple rozwija oprogramowanie i protokoły komunikacyjne dla instytucji finansowych, które umożliwiają natychmiastowe rozliczenia międzynarodowe. Jednym z kluczowych produktów jest RippleNet – sieć łącząca banki, firmy płatnicze i giełdy, pozwalająca na błyskawiczne przesyłanie wartości między dowolnymi walutami.
W ramach RippleNet działa technologia On-Demand Liquidity (ODL), która wykorzystuje token XRP jako pośrednika w transakcjach międzynarodowych. Dzięki temu bank w Polsce może natychmiast wymienić złote na dolary czy peso filipińskie bez konieczności posiadania lokalnych rachunków w zagranicznych bankach.
Ripple Labs nie jest więc “emitentem kryptowaluty” w tradycyjnym sensie – to firma budująca rozwiązania finansowe, które wykorzystują XRP jako narzędzie płynności.
Co to jest XRP – kryptowaluta natywna sieci XRPL
XRP to natywna kryptowaluta sieci XRP Ledger, wykorzystywana jako środek wymiany i rozliczeń w ramach ekosystemu Ripple. W przeciwieństwie do Bitcoina, XRP nie służy jako magazyn wartości, lecz jako narzędzie zwiększające efektywność przepływu kapitału między uczestnikami rynku.
W obiegu znajduje się maksymalnie 100 miliardów jednostek XRP, z czego znaczną część (ok. 50%) kontroluje fundacja Ripple w tzw. escrow, czyli mechanizmie ograniczającym nadmierne uwalnianie tokenów na rynek. Dzięki temu podaż XRP jest przewidywalna, a jego cena mniej narażona na manipulacje.
Co to jest XRP? Najważniejsze informacje o tokenie
| Symbol | XRP |
| Blockchain | Ripple |
| Obecna kapitalizacja | $184.70B |
| Obecna cena | $1.85 |
| Obecna liczba tokenów w podaży | 99.99B |
| ATH | $3.84 |
| Zmiana ceny w 24h | -3.02% |
| Whitepaper | Tak |
Co to jest XRP Ledger – otwartoźródłowy blockchain
XRP Ledger (XRPL) to otwartoźródłowy blockchain, na którym funkcjonuje kryptowaluta XRP. Uruchomiony w 2012 roku, XRPL był jednym z pierwszych zdecentralizowanych rejestrów transakcji i do dziś pozostaje jednym z najbardziej wydajnych i ekologicznych systemów rozliczeniowych na świecie.
W odróżnieniu od klasycznych blockchainów opartych na kopaniu bloków (Proof-of-Work), XRPL wykorzystuje mechanizm konsensusu walidatorów (Ripple Protocol Consensus Algorithm – RPCA).
Dzięki swojej architekturze XRP Ledger zyskał uznanie jako jedna z najbardziej dojrzałych technologii blockchain, często wykorzystywana w badaniach nad cyfrowymi walutami banków centralnych (CBDC).
Kluczowe cechy XRPL:
- brak konieczności kopania bloków,
- potwierdzanie transakcji w kilka sekund,
- bardzo niski koszt obsługi,
- wysoka skalowalność i stabilność,
- publiczny, ale kontrolowany charakter – pełna transparentność z ograniczonym ryzykiem nadużyć.
Jak działa XRP? Mechanizm sieci XRPL
Sercem ekosystemu Ripple (XRP) jest technologia XRP Ledger (XRPL) – innowacyjny blockchain – zaprojektowany z myślą o szybkości, niskich kosztach i stabilności. W przeciwieństwie do Bitcoina czy Ethereum, XRP Ledger nie wykorzystuje energochłonnego mechanizmu Proof-of-Work (PoW). Zamiast tego opiera się na unikalnym protokole konsensusu XRPL, który pozwala na zatwierdzanie transakcji w sposób znacznie szybszy i bardziej efektywny energetycznie.
Protokół konsensusu XRPL – brak Proof-of-Work
W tradycyjnych blockchainach, takich jak Bitcoin, bezpieczeństwo sieci zależy od górników, którzy zużywają ogromne ilości energii, aby rozwiązywać złożone obliczenia. W XRP Ledger zamiast tego działa Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA), w którym niezależne węzły (tzw. walidatory) osiągają zgodność co do stanu rejestru w cyklach trwających zaledwie kilka sekund.
Każdy walidator sprawdza, czy transakcje są prawidłowe, a następnie przekazuje je dalej. Gdy 80% uczestników sieci osiągnie zgodność, blok transakcji zostaje zatwierdzony. W ten sposób XRPL eliminuje potrzebę kopania bloków, a proces zatwierdzania jest niemal natychmiastowy i nie wymaga dużych mocy obliczeniowych.
Rola walidatorów i model UNL (Unique Node List)
Walidatorzy XRPL to niezależne podmioty – uniwersytety, instytucje finansowe, fundacje technologiczne i deweloperzy społecznościowi – które uczestniczą w utrzymaniu bezpieczeństwa i integralności sieci. Każdy użytkownik może tworzyć własną listę zaufanych węzłów, czyli Unique Node List (UNL), decydując, które walidatory będą brane pod uwagę przy zatwierdzaniu transakcji.
Taki model zapewnia równowagę między decentralizacją a wiarygodnością, ponieważ eliminuje dominację pojedynczych graczy, jednocześnie gwarantując, że do sieci nie przenikną złośliwe podmioty.
Proces transakcji – szybkość i mikrokoszty
Jednym z największych atutów sieci XRP jest jej wydajność. Zatwierdzenie transakcji zajmuje średnio 3-5 sekund, a opłaty są niemal symboliczne – poniżej 0,001 USD.
Dzięki takiemu mechanizmowi XRP Ledger może przetwarzać nawet 1 500 transakcji na sekundę, co czyni go jednym z najszybszych publicznych blockchainów na świecie.
Energooszczędność i zgodność z zasadami ESG
Brak mechanizmu kopania sprawia, że XRP Ledger jest wyjątkowo energooszczędny. Według danych Ripple, jedna transakcja w XRPL zużywa ponad 50 000 razy mniej energii niż transakcja w sieci Bitcoin. To czyni go jednym z najbardziej przyjaznych środowisku blockchainów, zgodnym z zasadami ESG (Environmental, Social, Governance), które coraz częściej są kluczowe dla instytucji finansowych i inwestorów.
XRP – co to jest? Waluta pomostowa – rewolucja w płatnościach
Jedną z najważniejszych funkcji kryptowaluty XRP jest rola waluty pomostowej (bridge currency), która umożliwia natychmiastowe i tanie rozliczenia między różnymi walutami – zarówno fiducjarnymi (np. USD, EUR, PLN), jak i cyfrowymi. To właśnie ta funkcja sprawia, że XRP nazywane jest często “kręgosłupem globalnych płatności”.
W tradycyjnym systemie bankowym, gdy instytucja w Polsce chce przesłać środki do Japonii czy Meksyku, musi korzystać z pośredników w sieci SWIFT, co wiąże się z opóźnieniami, wielostopniowymi prowizjami i ryzykiem błędów. W rozwiązaniu RippleNet z użyciem XRP proces wygląda zupełnie inaczej:
- Bank A wymienia lokalną walutę (np. złotówki) na XRP,
- Transakcja przechodzi przez XRPL w ciągu kilku sekund,
- Bank B natychmiast wymienia XRP na walutę docelową (np. peso filipińskie).
Całość odbywa się bez pośredników, 24/7, z minimalnymi kosztami.
Dzięki temu XRP eliminuje potrzebę utrzymywania przez banki tzw. rachunków nostro, czyli kont w zagranicznych walutach używanych do rozliczeń międzynarodowych. Ogranicza to zamrożony kapitał, przyspiesza płatności i zwiększa płynność finansową instytucji.
Technologia ta zyskała uznanie na całym świecie – z rozwiązania On-Demand Liquidity (ODL) korzystają m.in. banki i fintechy w Azji, Ameryce Południowej i Europie. Dzięki roli waluty pomostowej XRP staje się realnym narzędziem modernizacji światowych finansów, a nie tylko spekulacyjnym aktywem kryptograficznym.
XRP a inne blockchainy: Bitcoin i Ethereum
Kiedy inwestorzy zastanawiają się, co to jest XRP i jaką pełni funkcję na rynku kryptowalut, często porównują go z dwoma największymi projektami – Bitcoinem (BTC) i Ethereum (ETH). Wszystkie trzy sieci wykorzystują technologię blockchain, jednak ich cele, architektura i zastosowania są zupełnie inne.
Poniższe porównanie pokazuje, dlaczego XRP nie jest bezpośrednim rywalem Bitcoina czy Ethereum, ale raczej uzupełnieniem ekosystemu krypto, które koncentruje się na praktycznych zastosowaniach w finansach instytucjonalnych.
XRP vs Bitcoin
Bitcoin (BTC) to pierwsza i najbardziej rozpoznawalna kryptowaluta na świecie, zaprojektowana jako zdecentralizowany środek przechowywania wartości. W przeciwieństwie do niego, XRP powstało jako narzędzie płatnicze, mające rozwiązać konkretne problemy sektora bankowego – przede wszystkim wolne i kosztowne przelewy międzynarodowe. Czym jest Bitcoin i jak się ma do XRP?
Wnioski:
Bitcoin dominuje jako aktywo inwestycyjne i symbol niezależności finansowej. XRP natomiast rozwiązuje realne problemy branży finansowej, oferując szybkość, niskie koszty i zrównoważony rozwój – dlatego często bywa określane mianem “płatniczego silnika blockchaina”.
XRP vs Ethereum
Ethereum (ETH) to druga co do wielkości kryptowaluta, znana przede wszystkim z tego, że wprowadziła koncepcję smart kontraktów – inteligentnych umów automatyzujących procesy w zdecentralizowanych aplikacjach (DeFi, NFT, gry). Choć Ethereum i XRP wykorzystują technologię blockchain, ich cel i rola w ekosystemie są zupełnie odmienne. Co to jest i jak działa Ethereum oraz czym się różni od XRP?
Wnioski:
Ethereum pozostaje fundamentem świata smart kontraktów i zdecentralizowanych aplikacji, podczas gdy XRP wyróżnia się jako szybki i skalowalny system płatności. Oba projekty pełnią więc różne funkcje w ekosystemie blockchain – Ethereum rozwija innowacje technologiczne, a XRP koncentruje się na realnym zastosowaniu w finansach globalnych.
Krypto XRP: co to jest i zastosowania w praktyce
Kryptowaluta XRP została zaprojektowana z myślą o realnym wykorzystaniu w świecie finansów, a nie tylko jako spekulacyjne aktywo. Jej architektura i szybkość działania sprawiają, że znajduje zastosowanie w wielu obszarach – od bankowości i przelewów między firmami, po mikropłatności i tokenizację aktywów.
Właśnie dlatego XRP jest często określane mianem “użytecznej kryptowaluty”, która łączy świat blockchaina z tradycyjnym systemem finansowym.
Bankowość i instytucje finansowe
Jednym z kluczowych obszarów wykorzystania XRP jest bankowość międzynarodowa. Sieć RippleNet, rozwijana przez Ripple Labs, umożliwia bankom i instytucjom finansowym przesyłanie pieniędzy bezpośrednio, szybko i z minimalnymi kosztami – bez pośredników w systemie SWIFT.
Dzięki rozwiązaniu On-Demand Liquidity (ODL), XRP działa jako waluta pomostowa. Bank może wymienić lokalną walutę (np. PLN) na XRP, przesłać środki przez blockchain XRPL i natychmiast wymienić je na walutę docelową (np. USD, EUR lub peso). Cały proces trwa kilka sekund i kosztuje ułamek centa.
Technologia RippleNet została już wdrożona w wielu instytucjach finansowych na świecie, m.in. przez Santander, SBI Remit, Tranglo, Standard Chartered czy Novatti.
Przelewy B2B i e-commerce
Poza sektorem bankowym, kryptowaluta XRP znajduje również zastosowanie w obszarze rozliczeń między firmami (B2B) oraz w branży e-commerce. W międzynarodowym handlu online problemem są różnice walutowe, długie czasy księgowania i wysokie opłaty za transakcje zagraniczne. XRP rozwiązuje te problemy, umożliwiając bezpośrednie rozliczenia między przedsiębiorstwami w różnych krajach i walutach, bez pośredników i opóźnień.
Coraz częściej pojawiają się też integracje XRP w systemach płatności online, umożliwiające natychmiastowe rozliczenia między sklepami internetowymi a dostawcami usług finansowych. To otwiera drogę do pełnej globalizacji handlu elektronicznego bez barier walutowych.
Mikropłatności i przekazy pieniężne
Dzięki swojej szybkości, taniości i skalowalności, XRP doskonale sprawdza się w segmencie mikropłatności, czyli transakcji o bardzo niskiej wartości – np. za treści cyfrowe, subskrypcje, donacje online czy płatności w grach.
Podczas gdy sieci takie jak Bitcoin czy Ethereum mają zbyt wysokie opłaty, aby obsługiwać mikropłatności w czasie rzeczywistym, XRP umożliwia przesyłanie nawet ułamków centa w ciągu sekund. Dzięki temu staje się idealnym rozwiązaniem dla twórców internetowych, mediów czy platform streamingowych, które mogą wprowadzić model płatności “pay-per-use” bez wysokich kosztów.
XRP znajduje też zastosowanie w branży przekazów pieniężnych (remittances) – szczególnie w krajach rozwijających się, gdzie miliony ludzi przesyłają pieniądze rodzinom pracującym za granicą.
Co to jest XRP: analiza ceny i prognozy
Kryptowaluta XRP od lat utrzymuje się w czołówce rynku, a jej cena odzwierciedla zarówno zmiany w sentymencie inwestorów, jak i kluczowe wydarzenia prawne czy technologiczne. Analiza historycznych trendów i prognoz pozwala lepiej zrozumieć, jak może kształtować się wartość XRP w nadchodzących latach.
Historia ceny: 2017-2025
W 2017 roku XRP zaliczyło spektakularny wzrost – z poziomu poniżej 0,01 USD do ponad 3,80 USD w styczniu 2018 r., co uczyniło je jedną z najbardziej zyskownych kryptowalut tamtego okresu. Następnie, wraz ze spadkiem całego rynku, cena skorygowała się poniżej 0,30 USD i przez kolejne lata utrzymywała się w trendzie bocznym.
Prawdziwy przełom nastąpił po 2023 roku, gdy Ripple wygrało kluczową sprawę z SEC, co potwierdziło, że XRP nie jest papierem wartościowym. Po tej decyzji cena wzrosła do okolic 0,90 USD, a zainteresowanie tokenem znów zaczęło rosnąć. W 2025 roku XRP stabilizuje się w przedziale 0,55-0,75 USD, utrzymując wysoką płynność i rosnącą adopcję w sektorze finansowym.
Czynniki wpływające na cenę (adopcja, regulacje, sprzedaż z escrow)
Wartość XRP zależy od kilku kluczowych czynników:
- Adopcja instytucjonalna – im więcej banków i fintechów korzysta z technologii RippleNet i ODL, tym większy popyt na XRP jako walutę pomostową.
- Regulacje – pozytywne decyzje organów finansowych (np. MiCA w UE) wzmacniają wiarygodność projektu i zachęcają inwestorów instytucjonalnych.
- Sprzedaż z escrow – Ripple okresowo uwalnia XRP z zabezpieczonego konta (escrow), co może wpływać na krótkoterminową podaż.
- Trendy rynkowe – ogólny sentyment na rynku kryptowalut, w tym cykle Bitcoina, silnie wpływa na notowania XRP.
Prognozy na lata 2025-2030 – scenariusz optymistyczny, realistyczny i pesymistyczny
- Scenariusz optymistyczny: dalsza adopcja ODL przez banki i integracja z rynkami CBDC może wynieść cenę XRP nawet do 5-10 USD do 2030 r., szczególnie przy rosnącej tokenizacji aktywów w XRPL.
- Scenariusz realistyczny: umiarkowany wzrost wraz z rozwojem ekosystemu Ripple i stabilizacją regulacyjną może utrzymać cenę w przedziale 1-3 USD.
- Scenariusz pesymistyczny: jeśli adopcja instytucjonalna spowolni, a presja sprzedażowa z escrow wzrośnie, XRP może pozostać w zakresie 0,40-0,70 USD.
Status prawny XRP i wygrana z SEC
Jednym z najważniejszych momentów w historii XRP była sprawa sądowa między Ripple Labs a amerykańską Komisją Papierów Wartościowych i Giełd (SEC). W grudniu 2020 r. SEC oskarżyła Ripple o sprzedaż niezarejestrowanych papierów wartościowych, co na kilka lat wstrzymało rozwój projektu i spowodowało usunięcie XRP z wielu giełd.
Przełom nastąpił w lipcu 2023 r., gdy sąd federalny w USA orzekł, że XRP nie jest papierem wartościowym, jeśli jest sprzedawane na rynku wtórnym. To orzeczenie przywróciło zaufanie inwestorów, umożliwiło ponowne notowania tokena na największych giełdach i otworzyło drogę do szerszej adopcji w sektorze finansowym – nie tylko w USA, ale również globalnie.
Przyszłość XRP i kierunki rozwoju XRPL
Ekosystem XRP Ledger (XRPL) stale się rozwija, a jego mapa drogowa wskazuje, że projekt dąży do umocnienia pozycji jako infrastruktura dla globalnych finansów cyfrowych. Ripple koncentruje się nie tylko na płatnościach transgranicznych, ale także na nowych obszarach zastosowań, które mogą znacząco zwiększyć użyteczność XRP w nadchodzących latach.
Najważniejsze kierunki rozwoju XRPL to:
- Nowe funkcje XRPL – wprowadzenie zautomatyzowanego animatora rynku (AMM) i integracja z EVM sidechainem, co umożliwi uruchamianie aplikacji zgodnych z Ethereum oraz rozwój zdecentralizowanych finansów (DeFi) w sieci XRPL.
- Tokenizacja aktywów (RWA) – XRP Ledger staje się platformą do emisji tokenów reprezentujących realne aktywa, takie jak obligacje, akcje, metale szlachetne czy nieruchomości. To krok w stronę cyfryzacji rynków kapitałowych.
- Potencjał integracji z sektorem bankowym i CBDC – Ripple aktywnie współpracuje z bankami centralnymi nad wdrożeniem technologii XRPL w projektach walut cyfrowych banków centralnych (Central Bank Digital Currencies). Dzięki temu XRP może stać się pomostem między światem kryptowalut a tradycyjnymi finansami.
Zalety i wady XRP
- ⚡ Szybkość transakcji – przelewy realizowane w 3-5 sekund, niezależnie od miejsca na świecie.
- 💰 Niskie koszty – opłata transakcyjna poniżej 0,001 USD, co czyni XRP jedną z najtańszych kryptowalut w użyciu.
- 🌍 Skalowalność – sieć obsługuje nawet 1 500 transakcji na sekundę, z możliwością dalszej rozbudowy.
- ♻️ Energooszczędność – brak kopania (Proof-of-Work) sprawia, że XRPL jest przyjazny środowisku i zgodny z zasadami ESG.
- 🏦 Adopcja instytucjonalna – współpraca z bankami i firmami płatniczymi na całym świecie (Santander, SBI, Tranglo).
- 🔒 Stabilna technologia – XRPL działa nieprzerwanie od 2012 roku, co potwierdza jego niezawodność.
- 🌐 Zastosowania praktyczne – wykorzystanie w płatnościach transgranicznych, mikropłatnościach i tokenizacji aktywów.
- ⚠️ Zarzuty o centralizację – część społeczności krytykuje duży wpływ Ripple Labs na rozwój sieci i kontrolę nad podażą XRP.
- 📉 Presja sprzedażowa z escrow – okresowe uwalnianie tokenów przez Ripple może wpływać na krótkoterminową cenę.
- 🧩 Ograniczona programowalność – brak natywnej obsługi smart kontraktów (dopiero rozwijany EVM sidechain).
- 🌐 Konkurencja – rosnąca liczba projektów oferujących szybkie i tanie płatności (np. Stellar, Algorand).
- ⚖️ Ryzyko regulacyjne – mimo wygranej z SEC, globalne regulacje kryptowalut wciąż ewoluują i mogą wpływać na działalność Ripple.
Dzięki współpracy z bankami i instytucjami finansowymi na całym świecie, XRP stało się realnym narzędziem dla globalnego systemu płatniczego. Choć projekt wciąż mierzy się z wyzwaniami regulacyjnymi i konkurencją, jego fundamenty technologiczne, adopcja instytucjonalna i rola w modernizacji finansów sprawiają, że XRP pozostaje kluczowym elementem ekosystemu kryptowalut – mostem między światem blockchaina a tradycyjną bankowością.
FAQ – kryptowaluta XRP: co to jest? Najczęściej zadawane pytania
Czy XRP ma przyszłość?
O co chodzi z XRP?
Ile jest wart 1 XRP?
Czy XRP jest bezpieczne?
Czy XRP można “kopać”?
Źródła
-
- Biznes.wprost.pl: Kurs XRP wystrzelił w górę. Euforia na rynku kryptowalut po historycznej decyzji sądu
- Coinspector.pl: Czym jest on-demand liquidity?
- Emagia: Różnica między przekazem bankowym a przelewem bankowym
- Skarbiec.pl: SEC
- Uczelnia Łazarskiego: Blockchain – aspekty technologiczne oraz przykłady zastosowań
- Uczelnia Łazarskiego: Czym są zdecentralizowane finanse?
2M+
250+
8
66+
in numbers
Marcin Włodarczyk 
