Co to jest Solana?
Co to jest Solana? Solana to nowoczesny, publiczny blockchain stworzony z myślą o szybkości, niskich kosztach i masowej skalowalności. W praktyce oznacza to, że sieć Solana może przetwarzać tysiące transakcji w sekundę, przy opłatach rzędu ułamków centa. Dzięki temu oferuje doświadczenie zbliżone do tradycyjnych systemów płatniczych, takich jak Visa, ale w pełni zdecentralizowane.
Projekt został uruchomiony w 2020 roku przez firmę Solana Labs, założoną przez Anatoly’ego Yakovenkę – inżyniera z doświadczeniem w firmach Qualcomm i Dropbox. Solana szybko zyskała reputację jednego z najbardziej zaawansowanych technologicznie blockchainów, stając się realną alternatywą dla Ethereum. Kryptowaluta SOL pełni kluczową rolę w ekosystemie Solany – umożliwia płacenie za transakcje, udział w stakingu oraz uczestnictwo w zarządzaniu siecią.
- W tym artykule
- W tym artykule
- Pokaż pełny przewodnik
Co to jest Solana i czym się wyróżnia?
Solana to nie tylko kryptowaluta – to pełnoprawna infrastruktura dla zdecentralizowanego internetu, znanego jako Web3. Oferuje narzędzia dla twórców aplikacji finansowych, NFT, gier czy rozwiązań dla przedsiębiorstw. Na tle konkurencji Solana wyróżnia się trzema kluczowymi cechami:
- Szybkość – teoretycznie do 65 000 transakcji na sekundę (TPS).
- Niskie koszty – opłaty transakcyjne na poziomie około 0,01 USD.
- Skalowalność – sieć może obsługiwać wzrost liczby użytkowników bez utraty wydajności.
W praktyce oznacza to, że aplikacje działające na Solanie mogą oferować płynne doświadczenie użytkownika, bez opóźnień i wysokich kosztów gazu, które są częstym problemem w sieciach takich jak Ethereum.
Jak działa Solana?
Solana łączy dwa mechanizmy konsensusu – Proof of Stake (PoS) i Proof of History (PoH). To unikalne połączenie sprawia, że sieć jest jednocześnie szybka, bezpieczna i energooszczędna, tworząc jedną z najbardziej zaawansowanych architektur w świecie blockchaina. W praktyce oznacza to, że sieć potrafi przetwarzać transakcje szybciej niż większość tradycyjnych systemów płatniczych, zachowując przy tym pełną decentralizację i bezpieczeństwo danych.
Połączenie PoS i PoH tworzy system, w którym transakcje są przetwarzane błyskawicznie, a ich finalność następuje niemal natychmiast. To właśnie ten model pozwolił Solanie osiągnąć status jednej z najszybszych i najbardziej skalowalnych sieci blockchain na świecie – zdolnej konkurować nie tylko z innymi kryptowalutami, ale i z tradycyjnymi systemami finansowymi.
Proof of Stake (PoS)
W systemie PoS walidatorzy zabezpieczają sieć, blokując swoje tokeny SOL. W zamian otrzymują nagrody proporcjonalne do stawki (stake). PoS odpowiada za wybór walidatorów, czyli węzłów sieci, które potwierdzają i zapisują transakcje w sieci blockchain.
Użytkownicy mogą delegować swoje tokeny SOL do wybranych walidatorów, wzmacniając ich pozycję w sieci i uczestnicząc w procesie zabezpieczania łańcucha. W zamian otrzymują nagrody, co tworzy zachętę ekonomiczną do utrzymania sieci w dobrej kondycji. Ten mechanizm nie wymaga ogromnej mocy obliczeniowej, dzięki czemu Solana zużywa znacznie mniej energii niż sieci oparte na Proof of Work, takie jak Bitcoin.
Nie wymaga potężnych koparek ani dużych ilości energii, a każda transakcja generuje śladowy ślad węglowy. Każda transakcja na Solanie pochłania mniej energii niż jedno wyszukiwanie w Google.
Proof of History (PoH)
To autorski wynalazek Solany, opatentowana przez zespół Solany metoda mierzenia czasu w sieci. To swoisty kryptograficzny zegar, który przypisuje każdej transakcji znacznik czasowy, pozwalając walidatorom niezależnie i równolegle potwierdzać dane bez konieczności czekania na innych uczestników sieci.
Dzięki temu komunikacja między węzłami jest znacznie bardziej efektywna, a przepustowość wzrasta do tysięcy transakcji na sekundę. PoH pozwala obsługiwać tysiące operacji jednocześnie i skraca czas zatwierdzania bloków do ułamków sekundy.
Kluczowe technologie Solany
Aby osiągnąć tak wysoką wydajność, Solana korzysta z szeregu innowacyjnych rozwiązań:
- Gulf Stream – system przekazywania transakcji do walidatorów jeszcze przed ich zatwierdzeniem, co eliminuje opóźnienia.
- Turbine – technologia dzielenia danych na mniejsze pakiety, ułatwiająca ich przesyłanie między węzłami.
- Sealevel – umożliwia równoległe wykonywanie smart kontraktów.
- Pipelining – system przetwarzania danych w wielu etapach, zwiększający przepustowość.
- Cloudbreak – zoptymalizowana baza danych pozwalająca na szybki dostęp do informacji.
Wszystkie te elementy współdziałają, by zapewnić sieci niezrównaną wydajność i stabilność.
Historia i rozwój Solany
- Historia Solany zaczyna się w 2017 roku, gdy Anatoly Yakovenko przedstawił koncepcję Proof of History.
- W kolejnych latach zespół Solana Labs zbudował działającą wersję testową.
- W 2020 roku uruchomiono mainnet beta.
- W 2021 roku Solana Labs pozyskała ponad 314 milionów dolarów finansowania od funduszy venture capital, takich jak Andreessen Horowitz i Polychain Capital.
- Od tego czasu ekosystem rozrósł się do tysięcy aplikacji, milionów użytkowników i setek partnerstw z firmami Web3.
- W latach 2023-2025 Solana umocniła pozycję w sektorach DeFi, NFT i gier blockchain, a liczba aktywnych adresów przekroczyła 5 milionów dziennie.
Nadchodzące aktualizacje: Firedancer i Alpenglow
Solana to projekt, który nieustannie ewoluuje. Zespół deweloperski Solana Labs konsekwentnie wprowadza aktualizacje mające zwiększyć szybkość, niezawodność i decentralizację sieci. Po kilku latach intensywnego rozwoju Solana stoi dziś u progu dwóch największych modernizacji w swojej historii – Firedancer i Alpenglow.
Obie aktualizacje mają na celu rozwiązanie problemów związanych z przeciążeniem sieci, ograniczeniem centralizacji oraz dalszym zwiększeniem przepustowości, aby Solana mogła obsługiwać globalny rynek finansowy w czasie rzeczywistym. Te zmiany nie tylko poprawią wydajność technologii, ale także otworzą nowy rozdział w historii Solany – przekształcając ją z szybkiego blockchaina w infrastrukturę zdolną do obsługi milionów użytkowników jednocześnie.
Ekosystem Solany i jej zastosowania
Solana nie jest jedynie technologiczną platformą – to cały ekosystem obejmujący zdecentralizowane finanse, NFT, gry oraz infrastrukturę mobilną Web3.
DeFi – zdecentralizowane finanse
Sektor DeFi na Solanie rośnie w imponującym tempie. Według danych DeFiLlama wartość środków zablokowanych w aplikacjach DeFi (TVL) przekracza 10 miliardów USD, co daje Solanie około 9% udziału w globalnym rynku DeFi. Najpopularniejsze projekty to Raydium, Jupiter, Marinade Finance, Meteora i Drift Protocol. Dzięki szybkim transakcjom i niskim kosztom Solana przyciąga zarówno traderów detalicznych, jak i instytucjonalnych.
NFT i rynek cyfrowych kolekcji
Solana stała się drugim po Ethereum największym rynkiem dla NFT. Niskie opłaty i szybkość sieci sprawiły, że wielu artystów i twórców wybrało Solanę jako swoją główną platformę. Do najbardziej znanych kolekcji należą Okay Bears, Frogana, Claynosaurz i FAB Punks. Koszt utworzenia tokenów NFT na Solanie wynosi zaledwie kilka centów, co czyni ją przystępną nawet dla początkujących twórców.
Gaming i metaverse
Solana przyciąga także twórców gier w sieci Web3. Szybkość i niskie opłaty transakcyjne umożliwiają realizację gier opartych na mikropłatnościach. Popularne tytuły to Star Atlas, MomoAI i Slotana Coin Flip. Ekosystem gamingowy Solany jest jednym z pięciu największych w świecie blockchaina pod względem liczby transakcji.
Solana Mobile
W 2023 roku Solana zaprezentowała smartfon Saga, a w 2025 – jego następcę, Seeker . Urządzenia te posiadają wbudowany portfel kryptowalutowy i natywną integrację z aplikacjami Web3. To pierwsze tego typu rozwiązanie, które łączy technologię mobilną z blockchainem.
Solana a inne blockchainy
Ekosystem kryptowalut jest niezwykle zróżnicowany – obok Bitcoina i Ethereum pojawiły się setki łańcuchów bloków oferujących różne rozwiązania w zakresie szybkości, bezpieczeństwa i skalowalności. W tym kontekście Solana wyróżnia się jako projekt, który stara się połączyć najlepsze cechy tradycyjnych finansów z technologią blockchain nowej generacji.
Jej architektura została zaprojektowana z myślą o masowym zastosowaniu, od zdecentralizowanych finansów po gry i NFT. To sprawia, że porównania Solany z innymi sieciami, takimi jak sieć Ethereum czy sieć Bitcoin, są nieuniknione i kluczowe dla zrozumienia jej miejsca w świecie Web3.
Solana vs Ethereum
Ethereum przez lata pozostawało niekwestionowanym liderem w świecie Web3, stanowiąc fundament dla większości aplikacji DeFi, NFT oraz DAO. Jednak wraz z rozwojem Solany pojawił się konkurent, który stawia na zupełnie inne priorytety – wydajność, niskie koszty i doświadczenie użytkownika zbliżone do Web2.
Pod względem technologicznym Solana osiąga teoretycznie do 65 000 transakcji na sekundę (TPS), podczas gdy Ethereum w warstwie głównej przetwarza jedynie ok. 15 TPS. Różnica ta jest kluczowa dla twórców aplikacji, którzy potrzebują infrastruktury zdolnej obsługiwać duże wolumeny danych w czasie rzeczywistym. Drugim istotnym czynnikiem są koszty transakcji.
Podczas gdy na Ethereum opłaty potrafią wahać się od kilkudziesięciu centów do kilku dolarów w zależności od obciążenia sieci, Solana utrzymuje średni koszt na poziomie 0,01 USD. Dzięki temu stanowi atrakcyjną alternatywę dla użytkowników detalicznych i projektów, które chcą skalować swoje aplikacje bez drastycznego wzrostu kosztów. Kolejna różnica dotyczy modelu stakingu.
W Ethereum wymagany jest minimalny depozyt 32 ETH, co stanowi barierę wejścia dla wielu użytkowników. Solana nie posiada takiego progu – każdy posiadacz SOL może delegować swoje tokeny do wybranego walidatora, co sprzyja szerszej partycypacji w sieci i wspiera jej decentralizację.
Na poziomie konsensusu Ethereum po przejściu na Proof of Stake (tzw. The Merge) znacznie poprawiło efektywność energetyczną, jednak nadal nie dorównuje szybkości finalizacji bloków Solany, która mierzy się w sekundach.
Dla porównania, na Ethereum potwierdzenie transakcji może potrwać kilka minut. Mimo że ekosystem Ethereum pozostaje znacznie bardziej rozwinięty – obejmując tysiące aplikacji, narzędzi i tokenów EVM – Solana dynamicznie nadrabia dystans, przyciągając twórców nowoczesnych projektów, w tym gier, aplikacji DeFi i rynków NFT. Dla wielu deweloperów wybór Solany to decyzja o większej przepustowości, prostszej strukturze i bardziej przewidywalnych kosztach.
Solana vs Bitcoin
Choć Bitcoin i Solana funkcjonują w tym samym świecie kryptowalut, ich cele są zasadniczo odmienne. Bitcoin został zaprojektowany jako cyfrowa alternatywa dla złota – zdecentralizowany system przechowywania i transferu wartości, którego siłą jest prostota i bezpieczeństwo wynikające z Proof of Work.
Solana natomiast to pełnoprawna infrastruktura obliczeniowa, stworzona do uruchamiania inteligentnych kontraktów i złożonych aplikacji blockchainowych. W praktyce oznacza to, że o ile Bitcoin służy głównie do przechowywania kapitału i zabezpieczenia przed inflacją, o tyle Solana tworzy ekosystem, w którym można budować zdecentralizowane giełdy, aplikacje finansowe, gry czy systemy NFT.
Pod względem wydajności, Solana przewyższa nie tylko Bitcoina, ale również większość nowoczesnych sieci – takich jak BNB Chain czy Avalanche. Dzięki zastosowaniu Proof of Stake i Proof of History może przetwarzać dziesiątki tysięcy transakcji na sekundę przy ułamku kosztu energetycznego Bitcoina.
W kontekście skalowalności i kosztów, Solana oferuje zdecydowanie bardziej przyjazne warunki. Opłaty transakcyjne są znikome, a czas potwierdzenia wynosi sekundy, nie minuty. Bitcoin z kolei pozostaje najbardziej sprawdzonym i bezpiecznym łańcuchem, ale jego ograniczona przepustowość sprawia, że nie nadaje się do obsługi rozbudowanych aplikacji Web3.
Podsumowując, Bitcoin pozostaje fundamentem cyfrowych finansów jako aktywo o charakterze inwestycyjnym, natomiast Solana reprezentuje kolejny etap rozwoju technologii blockchain – od przechowywania wartości do tworzenia dynamicznej, interaktywnej gospodarki opartej na zdecentralizowanych aplikacjach.
Bezpieczeństwo i decentralizacja
Solana jest siecią zdecentralizowaną, obsługiwaną przez ponad 1200 walidatorów na całym świecie. Mechanizmy PoS i PoH gwarantują integralność danych i odporność na ataki. W przeszłości Solana doświadczała kilku przerw w działaniu – głównie z powodu nadmiernego obciążenia i błędów w oprogramowaniu walidatorów.
Od 2023 roku wprowadzono jednak szereg usprawnień, takich jak priority fees i lokalne rynki opłat, które znacząco zmniejszyły ryzyko awarii. Dodatkowo, Solana prowadzi programy bug bounty z nagrodami do 500 000 USD za wykrycie luk w zabezpieczeniach, co zwiększa zaufanie społeczności.
Token SOL – jak działa?
Token SOL jest podstawowym elementem całego ekosystemu Solany – jego “paliwem”, bez którego sieć nie mogłaby funkcjonować. Pełni podobną rolę jak ETH w Ethereum, umożliwiając użytkownikom interakcję z inteligentnymi kontraktami, przesyłanie środków, uczestnictwo w konsensusie i korzystanie z usług w ramach sieci.
SOL jest tokenem natywnym Solany i występuje w dwóch formach:
- SOL – podstawowy token użytkowy wykorzystywany w transakcjach i aplikacjach,
- mSOL lub JitoSOL – pochodne wersje tokenu używane w protokołach DeFi w ramach tzw. liquid stakingu.
Zastosowania SOL są szerokie i obejmują:
- opłacanie transakcji i interakcji ze smart kontraktami, dzięki czemu aplikacje DeFi, gry czy rynki NFT działają płynnie i bezpośrednio w sieci Solana,
- staking, czyli mechanizm zabezpieczający sieć, który nagradza użytkowników za blokowanie swoich tokenów i uczestnictwo w procesie walidacji,
- udział w zarządzaniu siecią (governance) – posiadacze SOL mogą brać udział w głosowaniach dotyczących zmian w protokole i przyszłych aktualizacji, wpływając tym samym na kierunek rozwoju projektu.
Dzięki niskim opłatom (rzędu ułamków centa) i dużej przepustowości, token SOL stał się również popularnym aktywem inwestycyjnym, jedną z kryptowalut do inwestowania w 2025 wykorzystywanym nie tylko w ekosystemie Solany, ale także na wielu giełdach krypto i platformach stakingowych. W 2025 roku plasuje się on wśród najczęściej używanych tokenów Proof of Stake na rynku, z dziennym wolumenem transakcji sięgającym miliardów dolarów.
Co to jest Solana? Najważniejsze informacje o tokenie Solana
| Symbol | SOL |
| Blockchain | Solana |
| Obecna kapitalizacja | $74.75B |
| Obecna cena | $126.98 |
| Obecna liczba tokenów w podaży | 588.68M |
| ATH | $294.16 |
| Zmiana ceny w 24h | +0.59% |
| Whitepaper | Tak |
Staking Solany
Staking jest jednym z filarów funkcjonowania sieci Solana i kluczowym elementem jej bezpieczeństwa. Mechanizm ten polega na delegowaniu tokenów SOL do walidatorów, którzy odpowiadają za tworzenie nowych bloków i weryfikację transakcji. W zamian za uczestnictwo w tym procesie użytkownicy otrzymują nagrody w postaci dodatkowych tokenów SOL.
Każdy posiadacz SOL może rozpocząć staking już od niewielkiej ilości tokenów – nie ma żadnego minimalnego progu wejścia. To sprawia, że Solana jest jedną z najbardziej dostępnych sieci Proof of Stake na rynku. Średni roczny zwrot z delegowania wynosi 7-8%, choć wartość ta zależy od liczby aktywnych walidatorów, stawek inflacyjnych i polityki nagród w sieci. Walidatorzy pobierają niewielką prowizję (zazwyczaj 5-10%), a pozostała część trafia bezpośrednio do uczestników stakingu.
Najpopularniejsze portfele do stakingu SOL
Aby rozpocząć staking, inwestorzy mogą skorzystać z intuicyjnych portfeli krypto obsługujących Solanę:
- Phantom – najczęściej wybierany przez użytkowników detalicznych, oferuje prosty interfejs i szybkie delegowanie tokenów,
- Solflare – umożliwia pełną kontrolę nad stakowanymi aktywami i wybór spośród setek walidatorów,
- Jito – portfel wspierający liquid staking i automatyczne optymalizowanie nagród.
Liquid staking – płynny staking na Solanie
Nowoczesną alternatywą dla tradycyjnego stakingu jest tzw. liquid staking, który łączy bezpieczeństwo sieci z elastycznością finansową. W tym modelu użytkownik deleguje swoje SOL do walidatora, ale w zamian otrzymuje pochodny token, np. JitoSOL lub mSOL.
Token ten reprezentuje stakowaną wartość i może być dalej używany w ekosystemie DeFi – np. jako zabezpieczenie pożyczki, w pulach płynności lub przy farmingu dochodów. Użytkownik wciąż otrzymuje nagrody ze stakingu, a jednocześnie zachowuje możliwość korzystania z tokenów w innych aplikacjach. Liquid staking zyskuje coraz większą popularność, ponieważ pozwala łączyć pasywny dochód ze strategii inwestowania z kryptowalut z aktywnym uczestnictwem w rynku DeFi, co zwiększa ogólną płynność ekosystemu Solany.
Zalety i wady Solany
- Ekstremalnie szybkie i tanie transakcje.
- Wysoka skalowalność i przepustowość.
- Energooszczędność dzięki mechanizmowi PoS.
- Dynamiczny rozwój ekosystemu DeFi i NFT.
- Aktywny zespół deweloperski i społeczność.
- Wysokie wymagania sprzętowe dla walidatorów.
- Ryzyko centralizacji (duża koncentracja stake w kilku węzłach).
- Okresowe przerwy w działaniu sieci w przeszłości.
Czy Solana ma przyszłość?
Solana to projekt o ogromnym potencjale. Jej technologia dowiodła, że blockchain może działać równie sprawnie jak tradycyjne systemy finansowe, przy zachowaniu decentralizacji i bezpieczeństwa. W 2025 roku sieć stoi u progu dwóch dużych zmian – Firedancer i Alpenglow, które mogą uczynić ją jeszcze szybszą i bardziej niezawodną. Rosnąca liczba deweloperów i użytkowników wskazuje, że Solana ma realne szanse utrzymać pozycję lidera wśród blockchainów nowej generacji.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o Solanę
Czym jest Solana?
Na czym polega Solana?
Ile jest warta 1 Solana?
Czy Solana ma przyszłość?
Czy można wydobywać Solanę?
Czy warto inwestować w Solanę?
Źródła
- FlyingAtom: Co to jest Web3?
- Forbes.pl: Tokeny NFT
- Skrill: Różnica między Proof of Stake a Proof of Work
- Uczelnia Łazarskiego: Blockchain – aspekty technologiczne oraz przykłady zastosowań
- Uczelnia Łazarskiego: Czym są zdecentralizowane finanse?
2M+
250+
8
66+
in numbers
Marcin Włodarczyk 
